Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. i wprowadzają szeroki pakiet osłon dla pracowników branży w czasie wygaszania części zakładów: odprawy sięgające 170 tys. zł oraz płatne urlopy dla osób odchodzących z pracy.
Najgłośniejszym elementem zmian jest jednorazowa odprawa w wysokości do 170 tys. zł dla pracowników, którzy zakończą zatrudnienie w ramach procesów likwidacyjnych i restrukturyzacyjnych. Równolegle wprowadzono rozwiązanie znane jako urlop górniczy: pracownik może zostać skierowany na urlop nawet na kilka lat, zachowując 80 proc. wynagrodzenia liczonego jak za urlop wypoczynkowy, bez obowiązku wykonywania pracy. Dla części pracowników związanych z przeróbką mechaniczną węgla przewidziano analogiczne świadczenie w krótszym wymiarze.
Pakiet ma objąć pracowników największych spółek sektora, w tym m.in. Polskiej Grupy Górniczej, Południowego Koncernu Węglowego oraz Węglokoksu Kraj. W praktyce chodzi nie tylko o osoby pracujące bezpośrednio przy wydobyciu, ale również o zatrudnionych w innych jednostkach funkcjonujących w strukturach spółek.
Zmiany mają również wymiar finansowy i budżetowy. W dokumentach towarzyszących reformie wskazywano, że koszty likwidacji kopalń i osłon dla pracowników w perspektywie kolejnych lat będą liczone w miliardach złotych. Podawano też szacunki skali: w samych największych spółkach z urlopów mogą skorzystać tysiące osób, a program osłonowy ma stać się jednym z głównych narzędzi łagodzenia skutków transformacji w regionach górniczych.
W tle pozostaje także kwestia pomocy publicznej i uzgodnień z instytucjami unijnymi. Część mechanizmów finansowania i wsparcia dla przedsiębiorstw górniczych jest powiązana z procedurami, które mogą wymagać formalnej akceptacji na poziomie UE.
W Kancelarii Prezydenta sygnalizowano jednocześnie, że choć ustawa została podpisana, temat nie jest zamknięty. Zapowiadano inicjatywę dalszych zmian, aby rozwiązania osłonowe były możliwie równe i obejmowały pracowników w porównywalny sposób.