Połowa ferii zimowych za nami, a niebawem rozpoczną się one w ostatnich województwach w Polsce. Od 17 lutego upragniony wypoczynek zaczną ostatni uczniowie z województw: lubelskiego, łódzkiego, podkarpackiego, pomorskiego i śląskiego. Jak wynika z badania Quality Watch dla BIG InfoMonitor, aż 36 proc. rodziców rezygnuje z zimowego wypoczynku dla swoich dzieci w tym roku, głównie z powodu wysokich kosztów z tym związanych. Średni planowany budżet przeznaczony na wyjazd wynosi niemal 2,5 tys. zł. W większych miastach ta kwota przekracza nawet 4 tys. zł. Dla wielu rodzin jest to jednak zbyt duży wydatek. Koszt ferii zimowych staje się szczególnie trudny do przeskoczenia, dla dzieci, które nie otrzymują zasądzonych alimentów.
Zimowy wyjazd na ferie to dla wielu rodzin istotne, ale także kosztowne przedsięwzięcie. Koszty wyjazdów mogą się znacznie różnić w zależności od regionu, sytuacji materialnej rodzin oraz wieku osób planujących zimowy odpoczynek. Według wyników badania wykonanego dla BIG InfoMonitor, średni budżet przeznaczony na ferie zimowe dla dzieci w 2025 roku wynosi 2 495,80 zł. Ta średnia kwota uwzględnia wydatki związane z wyjazdami dzieci w czasie ferii szkolnych w poszczególnych województwach. Jednakże, dane te nie pokazują faktycznego zróżnicowania w zależności od regionu i demografii, a lokalne różnice w dostępności zimowych wyjazdów są znaczące.
Zdecydowanie najwyższe kwoty na ferie zimowe przeznaczają osoby mieszkające w dużych miastach, zwłaszcza tych liczących powyżej 500 tys. mieszkańców. W tej grupie średni budżet na zimowy wyjazd dzieci wynosi 4 089,50 zł. W miastach do 500 tys. mieszkańców kwoty te są nieco niższe – oscylują wokół 2 665,60 zł. Dla mieszkańców wsi średni koszt wyjazdu dzieci na ferie wynosi 1 978,70 zł, co pokazuje różnice w poziomie życia i dostępności zasobów finansowych w zależności od miejsca zamieszkania.
Również wiek rodziców ma wpływ na wysokość planowanych wydatków. Osoby w wieku 45-54 lata deklarują średnią kwotę 2 637,50 zł na wyjazd zimowy dla swoich dzieci, co stanowi wyższą kwotę w porównaniu z osobami w przedziale wiekowym 35-44 lata, które planują wydać średnio 2 452,00 zł. Te różnice mogą wynikać z większej stabilności finansowej osób starszych, które chętniej inwestują w komfort i bezpieczeństwo swoich dzieci podczas rodzinnych wyjazdów.
Jak Polacy finansują ferie?
54 proc. rodzin pokrywa koszty ferii z oszczędności, a 46 proc. z bieżących dochodów. Wśród młodszych osób (25-34 lata) częściej zdarza się, że wspierają się dodatkowymi dochodami z pracy dorywczej na ten cel (6 proc.), co może wynikać z mniejszych zasobów finansowych w początkowych latach kariery zawodowej. Natomiast osoby w wieku 35-44 lata częściej korzystają z programu Rodzina 800+ (12 proc.), co wiąże się z większą liczbą dzieci w tym przedziale wiekowym oraz wyższymi wydatkami na rodzinę. Grupa ta stanowi także największy odsetek osób posiadających dzieci na utrzymaniu (49 proc.), co również wpływa na ich potrzeby finansowe.
Dlaczego wielu rodziców rezygnuje z ferii?
Spośród 36 proc. rodziców, którzy nie planują wyjazdu, 19 proc. wskazuje na brak środków finansowych, a 15 proc. na wzrost kosztów pobytu w hotelach i pensjonatach. Najwięcej rodzin rezygnujących z ferii mieszka na wsi – aż 49 proc. W województwie podkarpackim odsetek ten wynosi 44 proc., w pomorskim 40 proc., a w dolnośląskim 31 proc.
Sytuacja materialna rodzin ma kluczowy wpływ na decyzje o zimowym wypoczynku. Aż 46 proc. osób, które nie planują ferii, przyznaje, że ich dochody wystarczają na codzienne utrzymanie, ale nie pozwalają na większe wydatki, jak wyjazd na ferie.
Zadłużenie alimentacyjne a ferie zimowe
Jednym z powodów trudnej sytuacji wielu rodzin jest brak otrzymywanych alimentów. Na koniec grudnia 2024 roku w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor figurowało aż 291 589 osób zalegających z płatnościami alimentacyjnymi, a łączna kwota zaległości wyniosła rekordowe 16,3 miliarda złotych. Najwięcej niesolidnych dłużników alimentacyjnych występuje w województwach śląskim (31 506 osób, zaległości: 1,6 mld zł), mazowieckim (30 283 osoby, zaległości: 1,9 mld zł) i dolnośląskim (23 598 osób, zaległości: 1,2 mld zł). – Brak regularnych wpływów z alimentów powoduje, że samotnie wychowujący rodzice mają znacznie mniejsze możliwości finansowe. Dla nich koszt ferii zimowych staje się często trudny do przeskoczenia, przez co dzieci z tych rodzin częściej pozostają w domu, zamiast wyjeżdżać na zimowy odpoczynek, za brak moralności płatniczej płacą więc dzieci – zaznacza dr hab. Waldemar Rogowski, prof. SGH, główny analityk BIG InfoMonitor.
Półkolonie jako alternatywa dla wyjazdów
Choć zimowe ferie najczęściej kojarzą się z wyjazdami, część rodziców wybiera także atrakcje dostępne w miejscu zamieszkania. Alternatywą stają się organizowane w wielu miastach półkolonie. Z danych wynika, że 6 proc. rodziców decyduje się na tę formę wypoczynku. Półkolonie są szczególnie popularne w województwach, gdzie mniej rodzin może pozwolić sobie na wyjazd, takich jak podlaskie (25 proc.) czy opolskie (17 proc.).
–Brak wystarczających środków finansowych na ferie zimowe to tylko jedno z wyzwań, z jakimi borykają się polskie rodziny. Problemy związane z zadłużeniem alimentacyjnym nie tylko utrudniają dostęp do wypoczynku, ale także wpływają na możliwości edukacyjne i zdrowotne dzieci, co powoduje że już na stracie swojego życia są w gorszej sytuacji od swoich rówieśników – komentuje dr hab. Waldemar Rogowski, prof. SGH, główny analityk BIG InfoMonitor.
Dane pokazują, że pomimo rosnącej liczby osób planujących wyjazdy, dla wielu polskich rodzin ferie pozostają nadal luksusem, na który nie mogą sobie pozwolić. Wysokie koszty zimowego wypoczynku, problemy związane z zadłużeniem alimentacyjnym oraz inne trudności finansowe sprawiają, że dzieci z wielu rodzin w Polsce nie mają możliwości cieszenia się zimowym odpoczynkiem poza domem. Alternatywą stają się półkolonie, jednak ich koszt może być poza zasięgiem finansowym dla niektórych rodzin. Choć część z nich jest płatna, w wielu miastach organizowane są także bezpłatne atrakcje dla dzieci, które mogą stanowić świetną alternatywę. Sytuacja materialna rodzin wpływa na dostęp dzieci do ferii zimowych, co w efekcie może prowadzić do nierówności w możliwościach wypoczynku, szczególnie w porównaniu z ich rówieśnikami.