Druga największa gospodarka świata traci impet. Choć Chiny wciąż są bliskie realizacji rocznego celu wzrostu, dane z trzeciego kwartału pokazują, że pęd rozwojowy wyraźnie wyhamował. Słabnie konsumpcja, sektor nieruchomości pogrąża się w kryzysie, a inwestycje notują pierwszy spadek od czasów pandemii.
Wzrost PKB zwalnia, konsumenci nie ufają
Zamiast oczekiwanego odbicia po pandemii chińska gospodarka notuje spowolnienie. W trzecim kwartale produkt krajowy brutto wzrósł o zaledwie 4,8 proc. rok do roku, co stanowi najniższy wynik od dwunastu miesięcy. Głównym czynnikiem osłabienia pozostaje słaby popyt wewnętrzny.
We wrześniu sprzedaż detaliczna wzrosła o 3 proc., wobec 3,4 proc. miesiąc wcześniej. Mimo szeroko zakrojonych programów wsparcia, w tym dopłat do zakupu elektroniki, samochodów i sprzętu AGD, chińscy konsumenci pozostają ostrożni. Zniechęcenie i niepewność co do przyszłości sprawiają, że rządowe bodźce fiskalne nie przynoszą oczekiwanych efektów.
Załamanie w nieruchomościach i spadek inwestycji
Kryzys nie ogranicza się do sektora konsumenckiego. Inwestycje w środki trwałe spadły o 0,5 proc., po raz pierwszy od pandemii. Najsilniejszy cios spadł jednak na branżę nieruchomości, gdzie nakłady inwestycyjne zmniejszyły się aż o 13,9 proc.
To niepokojący sygnał dla gospodarki, która przez lata opierała się na boomie budowlanym i rozwoju miast. Obecne problemy deweloperów, zadłużenie firm budowlanych i malejące zainteresowanie zakupem mieszkań wskazują, że model wzrostu napędzany rynkiem nieruchomości przestaje być trwały.
Przemysł wciąż na plusie, eksport odbija
Pozytywnym wyjątkiem pozostaje sektor przemysłowy. Produkcja fabryk wzrosła o 6,5 proc., co stanowi najlepszy wynik od trzech miesięcy. Motorem wzrostu pozostają branże motoryzacyjna, elektroniczna i transportowa.
Eksport do Stanów Zjednoczonych spadł o 27 proc., jednak handel z innymi rynkami wzrósł aż o 14,8 proc. W rezultacie całkowity eksport zwiększył się o 8,3 proc., co częściowo złagodziło skutki słabości popytu krajowego.
Xi Jinping szykuje nową strategię
Słabe dane pojawiły się w kluczowym momencie, tuż przed IV Plenum Komunistycznej Partii Chin, podczas którego Xi Jinping ma przedstawić strategię rozwoju na lata 2026–2030.
Nowy plan ma na celu stopniowe przesunięcie modelu gospodarki z eksportu na konsumpcję wewnętrzną. Jednak obecne wyniki pokazują, że Chiny wciąż mają poważny problem z odbudową zaufania gospodarstw domowych.
Ekonomiści ostrzegają, że bez wzrostu realnych dochodów i poprawy nastrojów konsumentów trudno będzie o trwałe ożywienie. W efekcie Państwo Środka stoi dziś przed jednym z największych wyzwań gospodarczych ostatniej dekady: przejściem od modelu wzrostu napędzanego inwestycjami i eksportem do bardziej zrównoważonego rozwoju opartego na konsumpcji.